“შვეიცარიული აგრარული სკოლა კავკასია” დმანისის მუნიციპალიტეტის სოფელ სარკინეთში მეოთხე სასწავლო წელია ფუნქციონირებს. ამ პერიოდში სკოლამ 100-ზე მეტი მსმენელი მოკლევადიან კურსებში ჩართო, ხოლო 18 სტუდენტი ორწლიან სასწავლო პროფესიულ პროგრამებზე “ფერმერი” და “რძის პროდუქტების წარმოება” მოამზადა. სასწავლო ბაზა სალექციო აუდიტორიებს, სტუდენტურ საცხოვრებელს, 50 ზრდასრულ საქონელზე აშენებულ თანამედროვე ფერმას, საძოვარს, სათიბსა და რძის პროდუქტების საწარმოს აერთიანებს. სკოლის რძის ნაწარმის რეალიზებისთვის, უახლოეს პერიოდში თბილისში ყველის კაფე გაიხსნება, სადაც სტუმრებს დმანისში წარმოებული ყველის ბაზაზე დამზადებულ საკონდიტრო ნახელავს შესთავაზებენ.
სკოლის შესაქმნელად, მისი დამფუძნებლის, მიხო სვიმონიშვილის გუნდი 2017 წლიდან მუშაობს. “მარგებელი ჰოლდინგისა” და შვეიცარიული მხარდამჭერი ფონდის თანადაფინანსებით, სასწავლებლის დაარსებისთვის პირველი ნაბიჯები წარმატებულად გადაიდგა, შეიქმნა არაკომერციული ორგანიზაცია “გამოყენებითი განათლებისა და განვითარების ქართული ასოციაცია ეიდი”, რომლის მიზანია გამოყენებითი განათლების გავრცელება და კულტურული აქტივობების განვითარება. მოგვიანებით, შვეიცარიის სახელმწიფო და კერძო სტრუქტურების, ასევე ამერიკისა და ევროპის დონორი ორგანიზაციების მნიშვნელოვანი მხარდაჭერით, დმანისში აგრარული დარგის განვითარების მასტიმულირებელი, პრაქტიკულ სამუშაოზე დაფუძნებული სასწავლებელი აშენდა. მომდევნო პერიოდში სასწავლო ბაზა მასწავლებლის სახლითა და ტრენინგ ცენტრით შეივსება.
პირველი სტუდენტები სკოლამ 2021 წელს მიიღო. ამის შემდეგ, “ფერმერისა” და “რძის პროდუქტების წარმოების” პროგრამებზე ჩარიცხული მოსწავლეები, შესაბამისი კვალიფიკაციის მისაღებად, არა მხოლოდ ქართულ, არამედ შვეიცარიულ ფერმებსა და საწარმოებში გადამზადდნენ. სკოლამ, თავისი მუშაობის პერიოდში მრავალჯერ მხარი დაუჭირა ქართული აგრო წარმოების პოპულარიზებას, აგრარულ გამოფენებზე წარადგინა გაუმჯობესებული გენეტიკის მქონე საქონელი, გაიმარჯვა არაერთ კონკურსში და მესაქონლეობის სექტორის ქართველ და შვეიცარიელ პროფესიონალებს ერთ საგანმანათლებლო სივრცეში მოუყარა თავი, სადაც მოსწავლეებს თანამედროვე ცოდნას ახალი თაობის ინფრასტრუქტურითა და ტექნიკური აღჭურვის პირობებში გადასცემენ.
სკოლის მიზნები შორსმიმავალია და მისი წარმატების ამბავი გრძელდება. სასწავლო კურსის დასრულებას მესაქონლე ფერმერები საკუთარი ფერმების შექმნისა და მართვისათვის შესაბამისი ცოდნითა და უნარებით გაძლიერებულნი ხვდებიან. რძის პროდუქტების მწარმოებლებმა კი ფერმიდან მიღებული ნედლეულის გადამუშავების სრული ციკლი დამოუკიდებლად და ზედმიწევნით უნდა აწარმოონ. სკოლა ჩარიცხულ სტუდენტებს სრულყოფილ სასწავლო მასალებსა და პრაქტიკული სამუშაოსთვის აუცილებელ რესურსებს სთავაზობს.
საგანმანათლებლო და საწარმოო საქმის მრავალფეროვნება ინტერესს არა მხოლოდ ქართულ, არამედ უცხოურ ფონდებსა და დონორ ორგანიზაციებში იწვევს. მხარდაჭერას სხვადასხვა ფორმით გამოხატავენ “შვეიცარიის სამხრეთ კავკასიის ფონდი” / Gebert Rüf Stiftung, გაეროს განვითარების პროგრამა / UNDP, ასევე შვეიცარიის განვითარებისა და თანამშრომლობის სააგენტო / SDC. სხვადასხვა დონორმა “შვეიცარიული აგრარული სკოლა კავკასიის” დაარსებისა და განვითარებისათვის მსხვილი დონაციები გასწია.
პროექტის განხორციელების პროცესში ჩაერთნენ ინდივიდუალური ინვესტორებიც. დენიელ ბეკერი, მონტენეგროს მოქალაქეა და თბილისში ცხოვრობს. ის სამეწარმეო საქმითაა დაკავებული და ინვესტიციებს ქსელურ აპლიკაციებში, ასევე ხელოვნური ინტელექტის ბაზაზე შექმნილ ხელსაწყოებში ახორციელებს.
დენიელისთვის დმანისის სკოლა აღმოჩენა იყო. ინტერვიუს დროს მითხრა, რომ სკოლის შესახებ შემთხვევით, ერთ-ერთ მიღებაზე ჰელენ შულტესისგან და მარტინ იანსენისგან შეიტყო. ვიზიტის შემდეგ მან მხარდაჭერის სახით, ფონდში დონაციის სურვილიც გამოთქვა. თინათინ მახარაძემ, სკოლის დირექტორმა საუბრისას განმიმარტა, რომ ასეთ შემთხვევებში, კერძო დონორი მიმდინარე, აქტიურ პროექტში ერთვება. დანიელის შემთხვევაში ეს მასწავლებელთა სახლის ინფრასტრუქტურული მოწყობა აღმოჩნდა. მისი შემოწირულობით სკოლას თანამედროვე ტექნიკური კომპონენტი შეემატება.
ამერიკელ ინვესტორს აგრეთვე, აგრარული ტექნოლოგიებისა და წარმოების ციფრული მხარდაჭერის განვითარების ინტერესი აქვს. მისი თქმით, ტექნოლოგიური ეპოქა სტუდენტებმა სწორად უნდა გამოიყენონ და საკუთარი საქმიანობა ამ საუკუნეში ხელმისაწვდომი შესაძლებლობებით გაიუმჯობესონ.
“გლობალურად, სურსათის მიწოდების ჯაჭვი ძალიან მყიფეა, საქართველოსთვის უფრო დიდი მოცულობების წარმოება კი სავსებით რეალურია. აუცილებლად უნდა გავაკეთოთ ყველაფერი რაც შეგვიძლია, რომ დარგში დასაქმებულ ადამიანებს საქმე და პრაქტიკული უნარ-ჩვევები შევუნარჩუნოთ. ხშირია, როდესაც ეს უნარები იკარგება და ძნელია მათი აღდგენა. “შვეიცარიულ აგრარულ სკოლა კავკასიას” ეროვნული მნიშვნელობის ხედვა აქვს, ის დარგს ახალ კადრებს უზრდის, აწვდის რა შესაბამის უნარებსა და ცოდნას. სკოლა მართლაც ფანტასტიკურია. გამიმართლა, ჰელენისგან და მარტინისგან მის შესახებ რომ გავიგე. ეს არის ქართული საინიციატივო ჯგუფისა და უცხოელი პარტნიორების უნიკალური თანამშრომლობის შედეგი. მიხო სვიმონიშვილმა მართლაც დიდი სამუშაო გასწია შვეიცარიაში შესაბამისი ადამიანების პოვნით. აქ ახალი თაობის ფერმერებს შესაძლებლობების გამოვლენის დიდი ასპარეზი ეძლევათ. მათთან თანამშრომლობას მომავალშიც გავაგრძელებ”, - მითხრა დენიელ ბეკერმა
ჰელენ შულტესი და მარტინ იანსენი საქველმოქმედო ფონდის “შვეიცარიული აგრარული სკოლა “კავკასიას” მხარდამჭერი ასოციაციის” დამაარსებლები არიან. საგანმანათლებლო და სამეცნიერო წრეებში სკოლის ფინანსური გაძლიერების მიზნით ღონისძიებების ორგანიზება მას შემდეგ დაიწყეს, რაც მათი ჩართულობით შვეიცარიაში დადებული შეთანხმების შედეგად თინათინმა, საკუთარ გუნდთან ერთად საქართველოში აგრარული სკოლის დაფუძნების იდეა სისრულეში მოიყვანა. შვეიცარიელი ცოლ-ქმარი საქველმოქმედო საღამოებს ხშირად აორგანიზებს, სკოლის მხარდამჭერ წინადადებებს ადგილობრივ კომპანიებს, ბიზნესსა და სამეცნიერო წრეების წარმომადგენლებს უგზავნის. შედეგად, 2017 წლიდან დღემდე, ქართული სკოლის მდგრადი განვითარებისთვის მნიშვნელოვანი მოცულობის ფონდები შეივსო.
თინათინ მახარაძისთვის პარტნიორების მხრიდან “შვეიცარიული აგრარული სკოლა კავკასიას” მხარდაჭერა საგულისხმო ჟესტია, თუმცა მთავარ მხარდამჭერად მაინც შვეიცარიულ აგრარული სკოლა “პლანტაჰოფს” ასახელებს. ამ სკოლამ ქართულ სასწავლებელს ცოდნის ტრანსფერისა და შვეიცარიული მასტერკლასების მომზადების საშუალება მისცა, საკუთარი ხარისხის ნიშანი და პარტნიორი სკოლის სტატუსი მიანიჭა.
სკოლის განვითარების პარალელურად, სულ უფრო მნიშვნელოვანი ხდება სოფლის მეურნეობის, როგორც დარგის და მასთან ერთად, პროფესიული განათლების პოპულარიზაცია. თინათინ მახარაძისთვის მნიშვნელოვანია ახალგაზრდები შესაბამისი განათლებით დაინტერესდნენ, რადგან საერთო ფონზე ნათლად ჩანს, რომ დარგში წარმატების მოსაღწევად ცოდნა მნიშვნელოვანი ინსტრუმენტია.
“ხშირად პოსტ-ფაქტუმ ხდება ცოდნის დანაკლისის შევსება. როდესაც ადამიანს უკვე ფერმა და წარმოება აქვს, რთულია ორი წლით დატოვოს და პროფესიის შესასწავლად სრულ კურსზე წამოვიდეს. როგორც წესი, ცდილობენ მოკლევადიანი პროგრამებით შეივსონ დანაკლისი. თუმცა, ამ პროგრამებით საფუძვლიან შედეგს, რა თქმა უნდა, ვერ მიიღებენ. მოკლევადიანი, სწავლებებისთვის ბევრი ისეთიც მოდის, რომელიც კომპანიამ გამოგზავნა. მაგალითად გვყოლია ერთ-ერთი კომპანია დასავლეთიდან, რომელმაც თავის თანამშრომლებს რამდენიმე განსხვავებული ტრენინგი გაატარა. ამით ცდილობენ დაფარონ დანაკლისი, რაც, რა თქმა უნდა, კარგია. გვიხარია რომ დაინტერესება მაღალია, ეს კიდევ ერთხელ გვაჩვენებს, რამდენად მნიშვნელოვანია ინფორმაცია და განათლება დარგობრივი განვითარებისთვის”, - მითხრა თინათინმა.
“შვეიცარიული აგრარული სკოლა კავკასია” რძის ნაწარმის მრავალფეროვნებითაც გამოირჩევა. მეურნეობიდან მიღებული ნედლეულით, ხუთი სახეობის ბრენდირებული ყველი, კარაქი, იოგურტი და მაწონი მზადდება. საწარმო დღემდე მხოლოდ მცირე სიმძლავრითაა დატვირთული. თინათინის თქმით, მას 8-ჯერ დიდი მოცულობის რძის გადამუშავება შეუძლია. უახლოეს პერიოდში, სკოლა მიზნად ადგილობრივი ფერმერებისგან რძის მიღებას ისახავს. მომდევნო ეტაპისთვის კი უკვე კურსდამთავრებულთა ფერმებიდან და საწარმოებიდან მიღებული ახალი პროდუქტების საზოგადოებისთვის წარდგენა იგეგმება.
საქართველოს აგრარულ დარგს ახალი თაობის მესაქონლე ფერმერი ჯერ მხოლოდ რამდენიმე ჰყავს. მათ მეურნეობებში ტექნოლოგიების ეფექტურობას მაღალპროდიქტიულობამდე მივყავართ, ფერმის ეფექტური მენეჯმენტი კი მხოლოდ პროცესის მუდმივი მეთვალყურეობითა აქ დასაქმებულთა მიერ მიღებული სასარგებლო გადაწყვეტილებებით არის შესაძლებელი.
“შვეიცარიული აგრარული სკოლა კავკასია” მსურველს ფერმერობის თანამედროვე ხედვის გააზრებაში უწყობს ხელს და საქმეს სრულად შეასწავლის. შვეიცარიელი და ქართველი პროფესიონალები როგორც აუდიტორიაში, ისე ველად სტუდენტებთან ერთად აქტიურად მუშაობენ. მეურნეობის მართვისა და წარმოების საუკეთესო ევროპულ სტანდარტზე წვდომით კი სტუდენტებს მუდმივი განახლებებისა და განვითარების საშუალება აქვთ. ევროპული გამოცდილება, ფერმერის პრაქტიკულ საქმეზე ორიენტირებული სამუშაოები და რძის გემრიელი ნაწარმი, ეს არის ის, რაც დმანისში სტუმრებს თავს ამახსოვრებს და სკოლას მომავალი წარმატების საფუძველს უქმნის.
დემეტრე ერგემლიძე
