Wednesday, December 20, 2023

ანდრია ქიტესაშვილის ხედვა სოფლის განვითარებაზე


კონსულტანტობა რუტინული საქმეა. ყოველთვის მზად ხარ ერთსა და იმავე საკითხზე სხვადასხვა ფერმერთან სასაუბროდ, მათთვის დამატებითი რეკომენდაციის მისაწოდებლად, ტექნიკური გამართულობის უზრუნველსაყოფად. რთული საქმეები სოფლის მეურნეობაში, ბევრჯერ მნიშვნელოვანი, კარგი შედეგით დასრულებულა სოფლის განვითარების რეგიონული სამსახურების როლი კი ამ პროცესში როგორც წესი, ძალიან დიდია.

ერმერობა რომ ბიზნესია და მის ხელშესაწყობად ინფრასტრუქტურა და კვლაფიციური კონსულტაცია აუცილებელია, ამაზე საქართველოს სახელმწიფო 2015 წლიდან მსჯელობდა. ამ პერიოდს უკავშირდება შეთანხმება საინფორმაციო-საკონსულტაციო ცენტრების შექმნის თაობაზე. კონსულტანტების პერიოდული გადამზადებითა და კომპეტენციის ზრდის მიხედვით, მიღწეულია შედეგი, რომ დღეს მათ არა მხოლოდ მიმდინარე, ახალ პროექტებზე ინფორმაციის მისაღებად, არამედ კვალიფიციური პროფესიული კონსულტაციის გასაწევადაც მიმართავენ.

ანდრია ქიტესაშვილისთვის ეს არა მხოლოდ სამსახური, არამედ საყვარელი საქმეცაა. ფერმერებთან ურთიერთობის დროს იგრძნობა, რომ თითოეული გადადგმული ნაბიჯი უკეთესობისკენ სვლას გულისხმობს.

როგორი საქმეა კონსულტანტობა? რა საკითხებთან გიწევს ყველაზე ხშირად შეხება?   


ძალიან საინტერესო საქმეს წარმოადგენს ექსტენცია, ძირითადად გვიწევს ინფორმაციის მიწოდება ფერმერებისთვის, როგორც სააგენტოს მიერ განხორციელებულ პროგრამებზე, ასევე სოფლის მეურნეობის მიმართულებით სხვადასხვა დარგობრივ საკითხებზე.   


როგორ იგრძნობა ფერმერების ნდობა სახელმწიფო სამსახურის კონსულტანტებისა და მათი დარგობრივი კომპეტენციის მიმართ 


ფერმერების მხრიდან დიდია მომართვიანობა, გამომდინარე იქდან რომ გვყავს კვალიფიციური თანამშრომლები, რომელთაც შეუძლიათ ამა თუ იმ დარგობრივი მიმართულებით ამომწურავი პასუხის გაცემა.  


როდის მოგმართავენ ყველაზე ხშირად?   


ყველაზე ხშირი მომართვიანობა ფერმერების მხრიდან შეინიშნება გაზაფხული/ზაფხულის პერიოდში, როდესაც აქტიურად მიმდინარეობს სამუშაოები და ასევე სხვადასხვა სახელმწიფო პროგრამის დაწყებისას.  


სად გადის თქვენი უფლება-მოვალეობების ზღვარი?  


ჩვენი სამსახური წარმოადგენს საინფორმაციო-საკონსულტაციო ცენტრს და გვევალება ფერმერებისთვის ექსტენციის გაწევა სოფლის მეურნეობის მიმართულებით.  


რამხელა რეგიონულ მასშტაბს მოიცავს შენი საქმე?   


ჩემი როგორც თანამშრომლის სამუშაო არეალი, მოიცავს გურჯაანის მუნიციპალიტეტს, თუმცა საინფორმაციო-საკონსულტაციო სამსახურები მუშაობენ მთელი ქვეყნის მასშტაბით, თითოეულ მუნიციპალიტეტში წარმოდგენილია თითო სამსახური.  


ყველაზე რთული რომელი აგრო პროექტი იყო?  


თითოეული აგრო პროექტი და პროგრამა სააგენტოს მხრიდან ისეა გაწერილი, რომ ნებისმიერმა ფერმერმა ან და მეწარმემ ადვილად შეძლოს მონაწილეობის მიღება.  


ახალგაზრდები თუ არიან შენს გუნდში და ვისთან ერთად მუშაობ?   


გვყავს როგორც ახალგაზრდა ისე გამოცდილი აგრონომები, მექანიზატორები, ვეტერინარები და სხვა მიმართულების სპეციალისტები.  


ფერმერების სამი მთავარი საჭიროება რა არის დღეს?  


ინფორმაცია თანამედროვე ტექნოლოგიების და მიდგომების შესახებ, თანამედროვე მექანიზაცია და ფინანსები.  


რით ხასიათდება ფერმერობის ბიზნესი  საქართველოში?  


ძირითადი მიმართულებაა მრავალწლიანი და ერთწლიანი კულტურების წარმოება, მეცხოველეობა, მეფუტკრეობა და სხვა, თითოეული მათგანი წარმოადგენს მომგებიან ბიზნესს, რა თქმა უნდა თუ ფერმერს წინასწარ ექნება გათვლილი რისკები და საჭიროებები.


განათლებას რა როლი აქვს აგრო საქმეში?  


ძირითად აქტივს აგროსექტორში წარმოადგენს ცოდნა, რომლის გარეშეც დასაწყისშივე მარცხისთვისაა განწირული ჩვენი ნებისმიერი წამოწყება.  


ტექნოლოგიური მხარე როგორ ვითარდება აგრო საქმიანობაში და სად გვაქვს განვითარებულ ქვეყნებთან გათანაბრების საშუალება?  


თანამედროვე ტექნოლოგიები, აქტიურად ინერგება ქართველი ფერმერების მიერ, სხვადასხვა სახელმწიფო ხელშემწყობმა პროგრამებმა  ხელი შეუწყვეს ტექნიკის, სარწყავი სისტემის და თანამედროვე ტექნოლოგიების შემოტანას ჩვენს ქვეყანაში.   


ევროკავშირში, შენი აზრით, აგრარული სფეროს რომელ ნაწარმს ან ტრადიციულ მემკვიდრეობას წარადგენს საქართველო?


საქართველოს როგორც სოფლის მეურნეობის მიმართულებით განვითარებულ ქვეყანას შეუძლია ევროკავშირის ბაზარს მიაწოდოს ქართული ღვინო და სხვა ალკოჰოლური სასმელები, ასევე ხილი, რძის ნაწარმი, თაფლი და სხვა.   


როგორ ფიქრობ, რა არის სოფლის განვითარების კონსულტანტისთვის ზრდის მომდევნო ეტაპი?   


სოფლის მეურნეობა მუდმივად ვითარდება, აქედან გამომდინარე საჭიროა ექსტენციონისტი ზრუნავდეს თანამედროვე მიდგომების გაცნობაზე, მიიღოს ახალ ახალი ცოდნა და გამოიყენოს პრაქტიკაში. 


Saturday, December 16, 2023

ირაკლი ხოზრევანიძის სვლა რეგიონის აგრო განვითარებისთვის


ირაკლი ხოზრევანიძე ქვემო ქართლის რეგიონში ფერმერებთან საკონსულტაციო საქმეს უკვე ათი წელია ეწევა. ოჯახის პრაქტიკული საქმიანობის შემდეგ, აგრარული განათლებითა და საკონსულტაციო ცენტრების მიერ გამოცხადებულ კონკურსში წარმატებით გავლის შემდეგ სოფლის განვითარების სააგენტოს რეგიონული სამსახურის მთავარ სპეციალისტად დანიშნეს. მისი საქმე ფერმერობას უკავშირდება, თანაც ისეთ აქტიურ მხარეებში, როგორიცაა წალკა, დმანისი, ბოლნისი, გარდაბანი, თეთრიწყარო და მარნეული. ირაკლის კლიმატთან ადაპტირებული მეცხოველეობის პროგრამის ფარგლებში, ტრენინგზე შევხვდი, როდესაც ის ფერმერებს კლიმატგონივრულ გადაწყვეტილებებზე ესაუბრებოდა. მისთვის ეს საკითხები არც ახალია და შეიძლება ითქვას, საქმიანობის ყოველდღიურ არეალში თავისუფლად ჯდება. მითხრა, რომ ფერმერების დახმარება წარმატებული პროექტებით გვირგვინდება და თავადაც შეუძლია გაიხსენოს, რამდენიმე საქმე, რომელიც სხვა თუ არაფერი, სწორი გადაწყვეტილებებით წარმატებულ ფორმამდე მივიდა, ახლაც მიმდინარეობს და შესაძლებელია განვითარდეს უკეთესი, უფრო მდგრადი შემოსავლის მისაღებად. 


რომელი რეგიონში მუშაობთ და რით არის ის გამორჩეული აგრარული კუთხით?


რეგიონი ქვემო ქართლია, ქვემო ქართლში ექვსი მუნიციპალიტეტი, დმანისი, ბოლნისი, გარდაბანი, თეთრიწყარო, წალკა და მარნეული. ზოგადად, ჩვენი სამსახურის სპეციფიკიდან გამომდინარე, ფერმერები მიმართულებებად დაყოფილი არ გვაქვს, არც აქცენტი გვაქვს აღებული. სოფლის მეურნეობაში დაკავებულ ყველა ტიპის ფერმერთან გვაქვს ურთიერთობა მათი მომართვიანობიდან გამომდინარე.


ფერმერებს ტექნიკური დახმარება სჭირდებათ, ხშირად მოგვმართავენ ვეტერინარის არარსებობის გამო. რეგიონში კერძო ვეტერინარების სიმცირეა, რის გამოც გარკვეულ ღონისძიებებზე ეფექტური დახმარება ვერ ვლინდება. ამიტომ გვირეკავენ ჩვენ, გვიწევს მისვლა, ფერმერთან უშუალო დახმარება და სხვადასხვა ღონისძიებების ჩატარება. ეს ალბათ იმიტომ ხდება, რომ ვეტერინარებთან სისტემატური კონტაქტი ფერმერებს იშვიათად აქვთ და როდესაც გადაუდებელი საჭიროებაა, მაშინ ცდილობენ დაკავშირებას. 


თქვენ რა საკითხებით გირეკავენ ხოლმე ყველაზე ხშირად?


ჩვენ მაინც ცნობილები ვართ, როგორც პროექტების განმახორციელებელი და ხელშემწყობი ორგანიზაცია. ჩვენი სამსახური ეხმარება ფერმერებს სახელმწიფო პროგრამებში მონაწილეობის მიღებასა და ამ პროცესის ტექნიკურ უზრუნველყოფაში. 


უშუალო საქმიანობაში გადანაწილებული ვართ დარგობრივი მიმართულებებით, მაგალითად აგრონომები, რომლებიც საკმაოდ კვალიფიციურები არიან. სხვადასხვა ზოოტექნიკური მიმართულებებიც იფარება ჩვენი მხრიდან, სპეციალისტები ველზე გადიან, ფერმერების მომართვიანობიდან გამომდინარე და საჭიროების მიხედვით ეცნობიან ველზე არსებულ პრობლემას, ესაუბრებიან ფერმერებს სამომავლო, მეურნეობის განვითარებაზე. 


ახალგაზრდები მაქსიმალურად ჩართულები არიან ამ მიმართულებებში. ცოტა ხნის წინ სპეციალისტების რაღაც კონტინგენტი ჩვენგან გავიდა და ფაქტობრივად სულ ახალგაზრდებით ჩანაცვლდა. ისინი ერთვებიან აგრარული საკითხების აქტივობებში.


თავად როგორ მოხვედი ამ საქმეში?


ჩემს ოჯახს 90-იანებიდან ჰქონდა მცირე მეურნეობა. ფაქტობრივად თითოეული ეტაპი გავიარეთ. მეურნეობა, როგორც მეცხოველეობა, ისე მარცვლეულის წარმოება; ამასობაში მოგვისწრო ამ მიმართულებების საექსტენციო საქმემ და გადავწყვიტე მონაწილეობა მიმეღო, ჩემი წვლილი შემეტანა აგრარული მიმართულების კონსულტაციით განვითარებაში. 


როგორ ფიქრობ, ფერმერული ცოდნა რით ყალიბდება და როგორ გადადის ახალ, თანამედროვე ეტაპებზე?


Რა თქმა უნდა, ნებისმიერ ახალ ფერმერთან ახალი შეხვედრა, ახლის მომტანია. სულ სიახლეებთან გვიწევს შეჯახება. ამასთან ერთად, გამოწვევებიც საკმაოდ ბევრია. გამომდინარე კლიმატური ცვლილებებიდან, ყოველთვის ახალ-ახალი გამოწვევებია, სირთულეებიც ჩნდება და ასეთ დროს, მუშაობის და მსჯელობის შედეგად მივდივართ გამოსავლამდე, რომელიც ამ პრობლემას მოაგვარებს. 


ყველაზე ხშირად ვინ გიხდის ხოლმე მადლობას?


ვისთანაც გვაქვს ურთიერთობა. ხშირად ვაძლევთ სწორ მიმართულებას და ხშირად მათი მცდელობა წარმატებით სრულდება. სწორედ ამიტომ გვიხდიან ხოლმე მადლობას. 


ყველაზე დიდ მიღწევად რას თვლი ამ საქმიანობაში?


უამრავი ფერმერის და აგრარულ სფეროში დაინტერესებული ადამიანის გაცნობა მოვახერხე. კავშირები, რა თქმა უნდა, საგანმანათლებლო მიმართულებაც საინტერესო და წარმატებული იყო.


გახსოვს ისეთი საქმე, რომელიც წარმატებულად დასრულდა კონსულტაციის შემდეგ?


“დანერგე მომავალი” საკმაოდ წარმატებული იყო. წლებია მიმდინარეობს და გვაქვს რამდენიმე შემთხვევა, როდესაც ფერმერი მოვიდა კულტურის გასაშენებლად და ჩვენი პრაქტიკული გამოცდილებით შევთავაზეთ განსხვავებული კულტურა. ეს იყო გამოწვეული ნაკვეთის მდგომარეობის და ზონის მიერ. ჩვენი კონსულტაციით მიღებული ახალი მიზანი წარმატებული გამოდგა. სასიამოვნო იყო, რომ ჩვენი გამოცდილების ხარჯზე გაამართლა ახალმა არჩევანმა.


ვალერ ჭიტაძე სოფლად განვითარების გზებზე გვიამბობს - თვალსაწიერი წირქვალიდან

ვალერ ჭიტაძე რამდენიმე წლის წინ, ჭიათურის ეკოლოგიური კატასტროფის შედეგების კვლევის დროს აღმოვაჩინე. წირქვალელი ახალგაზრდა მაშინ საზოგადოების...